
محمد جرجندی، کارشناس جرایم سایبری و مدیر وبسایت وبآموز، به عنوان یکی از اولین هکرهای ایرانی و فعال در حوزه افشای کلاهبرداریهای سایبری شناخته میشود. او که در حال حاضر در الکساندریا، ویرجینیا، ایالات متحده آمریکا ساکن است، از طریق وبآموز و کانالهای اجتماعی مانند تلگرام و یوتیوب فعالیتهای خود را پیش میبرد. با این حال، در سالهای اخیر اتهاماتی علیه او مطرح شده مبنی بر اینکه از طریق درخواست دونیتهای اجباری (کمکهای مالی) از مخاطبان و فعالان حوزه فناوری، به دنبال کسب درآمد و امرار معاش است.
ماجرای دونیتهای اجباری چیست؟
دونیت یا کمک مالی، معمولاً به صورت داوطلبانه از سوی مخاطبان برای حمایت از فعالیتهای یک فرد یا سازمان ارائه میشود. اما در مورد محمد جرجندی، برخی ادعا میکنند که او از طریق ایجاد فشار روانی و تهدید به افشاگری، افراد و شرکتها را وادار به پرداخت مبالغی تحت عنوان دونیت میکند. این اتهامات بیانگر آن است که جرجندی از وبآموز به عنوان ابزاری برای باجخواهی رسانهای استفاده کرده و با تهدید به انتشار اطلاعات حساس یا اتهامات کلاهبرداری، افراد را تحت فشار قرار میدهد تا برای حذف مطالب یا جلوگیری از انتشار اطلاعات، مبالغی به او پرداخت کنند.
به عنوان مثال، برخی منابع ادعا کردهاند که جرجندی پس از مهاجرت به آمریکا، به دلیل نداشتن مهارتهای کافی برای کسب درآمد قانونی در این کشور و عدم تسلط به زبان انگلیسی، به انتشار مطالب جنجالی علیه افراد و شرکتهای ایرانی روی آورده تا از این طریق درآمد دلاری کسب کند. این اتهامات شامل درخواست دونیت برای حذف محتوای تخریبی یا حتی فروش کانالهای وبآموز و ایجاد کانالهای جدید است.
صدای جرجندی و اذعان به باج خواهی
فعالیتهای محمد جرجندی و وبآموز
وبآموز در سال ۱۳۹۱ با هدف ارائه آموزشهای مجازی در حوزه امنیت سایبری و فناوری اطلاعات تأسیس شد. پس از مهاجرت جرجندی به آمریکا در سال ۲۰۱۵، این پلتفرم به بستری برای افشای جرایم سایبری، از جمله کلاهبرداریهای پانزی، سایتهای قمار، و تخلفات خدمات ارزش افزوده تبدیل شد. برخی از افشاگریهای وبآموز، مانند تخلفات اپراتورهای تلفن همراه ایران، تأثیرات مثبتی داشته و حتی منجر به جریمههای میلیاردی برای اپراتورهای متخلف شده است. با این حال، اتهامات اخیر نشان میدهند که برخی فعالیتهای جرجندی ممکن است از مسیر اصلی خود منحرف شده و به ابزاری برای کسب درآمد غیرقانونی تبدیل شده باشد.
جرجندی در رسانههای فارسیزبان خارج از کشور، مانند BBC Persian و ایران اینترنشنال، به عنوان کارشناس جرایم سایبری ظاهر شده و از این طریق شهرت بیشتری کسب کرده است. اما منتقدان او معتقدند که این حضور رسانهای بخشی از استراتژی او برای جلب اعتماد عمومی و افزایش بازدید کانالهایش به منظور کسب درآمد از دونیتها و تبلیغات است.
اتهامات کلاهبرداری و باجخواهی
برخی منابع ادعا میکنند که جرجندی با انتشار ویدئوهای تقطیعشده یا اسناد غیرمعتبر، افراد را تحت فشار قرار میدهد تا در ازای حذف محتوا یا توقف حملات رسانهای، مبالغی به او پرداخت کنند. این منابع معتقدند که جرجندی از شرایط زندگی در آمریکا، از جمله نیاز به حفظ پرونده پناهندگی و کسب درآمد دلاری، برای توجیه این رفتارها استفاده میکند.
واکنشها به دونیتهای اجباری
در شبکههای اجتماعی، برخی جرجندی را به اخاذی و شایعهپراکنی متهم کردهاند. یکی از پستهای ایکس ادعا میکند که جرجندی با انتشار اخبار جعلی و تهدید به افشاگری، از مدیران شرکتها و افراد شاخص باجخواهی میکند. همچنین، برخی منابع او را متهم کردهاند که با سوءاستفاده از موضوع امنیت سایبری، به دنبال کسب درآمد از طریق افزایش بازدید یوتیوب یا دریافت دونیتهای اجباری است.
برخی منابع ادعا میکنند که جرجندی در سال ۱۳۸۹ به دلیل هک سامانههای دولتی و قضایی در ایران بازداشت شده و پس از همکاری با نهادهای امنیتی آزاد شده است. این سوابق، همراه با اتهامات اخیر مبنی بر باجخواهی، به کاهش اعتبار او در برخی محافل منجر شده است.